Dankzij een subsidie van 860.000 euro voor regionale samenwerking in de  warmtetransitie, kunnen er significante stappen worden gezet in de Metropoolregio Eindhoven. Jan en Bas vertellen over de kansen van deze financiële steun, de belangrijkste doelen en hoe er in de regio extra aandacht besteed wordt aan warmte.

De helft van ons totale energieverbruik gaat op aan warmte. Bas verduidelijkt: ‘Denk hierbij aan het verwarmen van kantoren en woningen. Warmte is dus een heel belangrijk onderdeel van ons nationale energiesysteem.’ Ook landelijk groeit de aandacht voor dit thema. Jan licht toe: ‘Onze ambitie is om in 2050 aardgasvrij te zijn, daarom moeten we samen op zoek gaan naar alternatieven. Als we alleen elektrische warmtepompen inzetten, loopt ons nu al overvolle stroomnet helemaal vast. Daarom willen we aan de slag met alternatieve duurzame warmtebronnen in de regio, zoals bodemwarmte, aquathermie en biogas met de inzet van (kleine) warmtenetten.’

Alternatieve energiebronnen verkennen

De verleende subsidie biedt een impuls om alternatieve energiebronnen te verkennen en de warmtetransitie te versnellen. Jan ziet potentie in warmtenetten. ‘Voor veel gemeenten is dit een nog vrij onbekende infrastructuur. Kennis en expertise zijn vereist om ermee aan de slag te gaan. Wat is er bijvoorbeeld technisch, juridisch en financieel nodig om een warmtenet aan te leggen. En, nog belangrijker, hoe denken de bewoners in een wijk erover? Met deze subsidie kunnen we samen met stakeholders projecten definiëren. We stellen samen de cruciale elementen van zo’n project vast. Zodra alle lichten op groen staan, kunnen we een pilot starten. De resultaten delen we vervolgens met alle 21 regiogemeenten. Kennisdeling is een essentiële voorwaarde voor onze projecten.’

Programmalijn Warmte

Vanaf 2024 gaan we in de Metropoolregio werken op basis van programmalijnen om de projecten in goede banen te leiden. Éen daarvan is de programmalijn Warmte. Wethouder Willem van Doorn van de gemeente Someren is aangesteld als bestuurlijk trekker. Daarnaast wordt er bij MRE een procesmanager benoemd. Deze is zeer welkom volgens Jan. ‘Wij merken nu dat we te weinig capaciteit hebben om alle projecten te overzien en de snelle ontwikkelingen bij te houden om onze rol te vervullen. Met deze nieuwe structuur van de organisatie kunnen we straks actief deelnemen in ontwikkelteams en de uitvoering van de warmtetransitie versnellen.’

Niet het wiel steeds opnieuw uitvinden

De subsidie wordt gebruikt voor het opzetten van projecten en/of coalities, maar hier zijn wel voorwaarden aan verbonden. Bas legt uit: ‘Allereerst moet het project een relatie hebben met de warmtetransitie. Daarnaast moet er draagvlak zijn bij betrokkenen en een samenwerkingselement in zitten. De kennis die wordt vergaard in een project, moet worden gedeeld met de regio.’ Dit kan ook een vraagstuk van een andere organisatie zijn. Jan legt uit: ‘Vier gemeenten willen aan de slag met VvE’s (Vereniging van Eigenaars). Je kunt als VvE een plan maken om een appartementencomplex duurzaam te verwarmen, maar daar moeten alle bewoners mee instemmen. Het is soms best ingewikkeld om dat voor elkaar te krijgen. Maar als het lukt, kunnen we deze werkwijze delen met andere regio’s, zodat ze niet opnieuw het wiel hoeven uit te vinden.’

Warmtetransitie versnellen

Voor Bas en Jan voelt de subsidie vooral als een erkenning voor het belang van warmte. Bas: ‘We zijn niet langer slechts een werkgroep. Met het Nationaal Programma Lokale Warmte, de bijbehorende procesmanager en een uitvoeringsteam kunnen we met warmte een grotere impact hebben op de energietransitie. Er liggen nog diverse kansen. Denk aan het gebruik van landbouwmest voor groengas, aardwarmte (geothermie) en zelfs aquathermie met warm afval-, riool- en oppervlaktewater. Al deze alternatieven moeten we samen gaan onderzoeken, met de 21 gemeenten, waterschappen en Enexis. Daar kunnen we deze rijksmiddelen goed voor gebruiken!